ความหมายของขนมมงคลที่ใช้ไหว้ในเทศกาลตรุษจีน

 

วันนี้ ยูเทรส์  รวบรวมขนมพร้อมความหมายของขนมที่เมื่อนำมาไหว้แล้วจะให้ความปังด้านไหนกันบ้าง

ซาลาเปา

เป็นขนมมงคลที่มักนำมาไหว้เจ้าในวันสารทจีนแต่ต้องมีจุดสีแดงตรงกลางลูกซาลาเปา เพราะว่าคนจีนเชื่อว่า สีขาวล้วน ซึ่งเป็นสีของการไว้ทุกข์ ดังนั้นเพื่อเป็นการแก้ จึงมีการแต้มจุดสีแดง ซึ่งเป็นสีของความมงคล ตามความเชื่อของจีน คำว่า “เปา” ภาษาจีนแต้จิ๋ว แปลว่า ห่อ ความหมายของซาลาเปาจึงหมายถึง ห่อโชค ห่อเงิน ห่อทอง มาให้ลูกหลาน

จันอับ(แต้เหลี้ยว)

คำว่า จันอับ ที่เราคุ้ยเคยและใช้เรียกขนมมงคลนี้ เป็นชื่อกล่องที่ใส่ขนมไม่ใช่ชื่อขนม จันอับ เพี้ยนมาจากภาษาจีนแต้จิ้ว ว่า "จิ๊งอั๊บ" จันอับ หมายถึง "ปิ่นโต" ที่เป็นกล่องใส่ขนมแห้ง แต้เหลี้ยว ซึ่งไว้กินกับน้ำชา ซึ่งจะประกอบไปด้วยขนมอย่างถั่วตัด งาตัด ถั่วเคลือบน้ำตาล ฟักเชื่อม ขนมข้าวพอง เป็นต้น ชาวจีนเชื่อว่าความหวานของขนมจันอับจะช่วยทำให้ชีวิตราบรื่น ซึ่งนอกจาก จันอับ จะเป็นขนมมงคลในเทศกาลตรุษจีนแล้ว ในทุกงานมงคล โดยเฉพาะงานแต่งงาน เราก็จะเห็นขนมจันอับอยู่ในพิธีอีกด้วย

ขนมเทียน

เป็นขนมที่มีที่มาไม่ชัดเจนบ้างก็ว่ามาจากจีนแต่เมื่อมาอยู่ไทยเลยปรับสูตรแป้งที่ใช้ทำแล้วห่อด้วยใบตอง บ้างก็ว่าดัดแปลงมาจากขนมใส่ใส้ แต่ที่ชัดเจนแน่นอนเลยคือเป็นขนมลูกครึ่งไทยจีน ความหมายจากชื่อทั้งจีนที่แปล ว่าท้องฟ้าหรือสวรรค์ ทั้งไทยที่หมายถึงเทียนไขที่ให้แสงสว่างและรูปทรงคล้ายกับเจดีย์ จึงสื่อถึงความสว่างไสวของชีวิต ปัญญา ความอุดมสมบูรณ์ รวมถึงความราบรื่นในชีวิต

ขนมเข่ง/ขนมเข่งข้าวเหนียวแดง

พอพูดถึง ตรุษจีน ชื่อ"ขนมเข่ง" จะต้องเป็นขนมชนิดแรกๆ ที่คนทั่วไปนึกถึง ขนมเข่ง ในภาษาจีนเรียกว่า เหนียนเกา (年糕 : nian gao) แปลตรงๆ คือขนมเค้กปีใหม่ ซึ่งก็คือขนมที่ใช้ไหว้ในเทศกาลต่างๆ รวมไปถึงกินกันเป็นปกติธรรมดาแม้ไม่ได้มีเทศกาลใด ขนมเข่งในภาษาจีนพ้องเสียงกับคำว่า “เหนียนเกา” (年高: nian gao) ซึ่งมาจากคำว่า “เหนียนเหนียนเกา” (年年搞: nian nian gao) แปลว่า แต่ละปีที่ดีขึ้นกว่าปีก่อน ขนมเข่งจึงมีความหมายดีๆ ที่สื่อถึงความหวานชื่น ความราบรื่น และความอุดมสมบูรณ์ในชีวิต อีกด้วย การนำขนมเข่งไปไหวเจ้า ไหว้บรรพบุรุษในวันตรุษจีน ก็จะทำให้ชีวิตมีความหวานชื่นเหมือนขนมเข่ง

ขนมปุยฝ้าย/ขนมถ้วยฟู

ชื่อของขนมถ้วยฟูในภาษาไทย แค่ฟังดูก็รู้สึกในถึงความหมายที่เป็นมงคลแล้ว ด้วยชื่อของขนมถ้วยฟูสื่อความหมายถึง ความฟูเฟื่อง เฟื่องฟู ความเจริญ ความรุ่งเรือง ทั้งด้านการงานและการเงิน รวมทั้งการใช้ชีวิตด้วย หากจะนำขนมถ้วยฟูมาใช้ในงานมงคลก็มักจะเพิ่มการแต้มสีแดงลงไปบนขนมด้วยเพื่อเพิ่มความเฮง สำหรับนำไปเป็นของไหว้เจ้าไหว้บรรพบุรุษ

ขนมถ้วยฟูมีชื่อเรียกเป็นภาษาจีนแต้จิ๋วว่า ฮวกก้วย แปลว่าเค้กดอกไม้ ซึ่งชื่อฮวกก้วยมีความหมายถึงชีวิตเจริญรุ่งเรืองเฟื่องฟูเช่นเดียวกัน ขนมถ้วยฟูจึงเป็นหนึ่งในขนมที่จะขาดไม่ได้เลยในเทศกาลมงคลอย่างวันตรุษจีน

อั่งถ่อก้วย

“อั่งถ่อก้วย” นั้นเป็นภาษาจีนแต้จิ๋ว มาจาก คำ 3 คำรวมกัน คือคำว่า อั่ง + ถ่อ + ก้วย

อั่ง หมายถึง สีแดง ซึ่งเป็นสีนำโชคที่แสดงถึงพลังและความเป็นสิริมงคลของชาวจีน 

ถ่อ หมายถึง ลูกท้อ ซึ่งเป็นผลไม้ที่ชาวจีนเชื่อว่าเป็นต้นไม้จากสวรรค์ มีฤทธิ์ในเรื่องอายุวรรธนะ

ก้วย หมายถึง แป้งข้าว ซึ่งเป็นวัตถุดิบหลักที่ใช้ในการทำอาหารและขนมของชาวจีน

ดังนั้นคำว่า “อั่งถ่อก้วย” จึงมีความหมายว่า ขนมที่ทำจากแป้งข้าวที่มีลักษณะเหมือนลูกท้อสีแดง และบนขนมมักจะมีตัวอักษรภาษาจีน ที่เป็นตัวอักษรสิริมงคลที่ความหมายในทางที่ดี  นอกจากนี้ยังมีอีกหลากหลายความเชื่อในการไหว้เจ้าที่ด้วย ขนมชนิดนี้จะทำให้ผู้ที่ไหว้นั้นเกิดความร่ำรวย ชาวจีนหลายคนจึงมักจะลงมือทำด้วยตัวเอง เพราะ มีสูตรขนมที่สามารถทำได้ไม่ยาก การทำคล้ายกลับวิธีทำขนมกุยช่าย

ขนมเปี๊ยะ

เป็นสัญลักษณ์แห่งความเป็นสิริมงคล ความปรารถนาดีต่อกัน ความพรั่งพร้อม ความสมหวัง ความอุดมสมบูรณ์ และความสมัครสมานสามัคคี ขนมเปี๊ยะเป็นขนมที่คนจีนนิยมใช้ในงานมงคล ทั้ง งานหมั้น งานแต่งงาน หรือ เป็นของขวัญ รวมไปถึงการเซ่นไหว้บรรพบุรุษและถ้านำไปให้ใคร ถือว่าเป็นการส่งต่อความปรารถนาดีให้กับผู้รับอีกด้วย

ขนมอี๊ (สาคูแดง)

ชาวจีนทางใต้บางกลุ่มบางสำเนียง เช่น ชาวแต้จิ๋ว ชาวฮกเกี้ยน มีศัพท์คำหนึ่งคือ “อี๊” (丸เสียงแต้จิ๋ว เวลาออกเสียงให้ทำเสียงขึ้นทางจมูกด้วย) ซึ่งแปลว่า ลูกกลม ใช้เรียกสิ่งที่เป็นทรงกลมลูกเล็กๆ ชาวแต้จิ๋วบางท้องถิ่น จะเอาขนมอี๊เซ่นไหว้บรรพชนด้วย ทั้งยังเอาลูกขนมอี๊ไปติดตามวงกบประตู เครื่องเรือน รวมทั้งไปติดไว้ตามตัววัวบ้าง เขาวัวบ้าง หัววัวบ้าง เป็นนัยว่าเพื่อให้ทั้งคนและสัตว์เลี้ยง ขนมอี๊สื่อความหมายถึง มีแต่ความร่มเย็น แคล้วคลาด มีสุขภาพดีและเจริญรุ่งเรือง

 

ขนมโก๋  ขนมแป้งสีขาว รสชาติหวาน ๆ โดยความหมายของขนมโก๋นั้นหมายถึง “ความร่ำรวย และการมีชีวิตความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น” จากความหมายที่ดีและเป็นมงคล